Khun Kasame Chatikavanij Remembered By, D Ralph Young

Khun Kasame Chatikavanij Remembered By, D Ralph Young

I have spent a lifetime working with Electric Utilities though out the USA and the World. The Utility I remember most is the Electric Generating Authority of Thailand ( EGAT ) Why?, Because of it's leader, Kasame. I have never met a more professional,moral,ethical and honest person in all my 85 years on this earth. During my association with EGAT we assisted many Thai young men and women with getting advanced degrees at universities here in the USA. During this time Kasame had two sons attending school here in the USA but he would never allow any attention to be directed their way. However he did appreciate our helping other students both within and outside the EGAT family. I should add that this assistance was not monetary in form but, only for finding a college with their interest, obtaining student visa's, arranging transportation, finding housing and just being Uncle Ralph and Aunt Charlotte ( my wife ) to many many students.This was done primarily because Kasame had been so good to me and my staff that I just had to give something back and I knew that helping others would please him. Kasame and Kit were role models for Charlotte and me and that fact will never change regardless of how long I live. I just know that regardless of your religious faith that the Lord has a place for a person like Kasame. Thanks Kasame for being my friend.............D Ralph Young

มติชน คอลัมน์: เดินหน้าชน: 'ซูเปอร์เค'

โดยเสาวรส รณเกียรติ

          ช่วงปี พ.ศ.2490 เศษ เป็นยุคที่ประเทศไทยยังไม่มีไฟฟ้าใช้กันสว่างไสวเหมือนในปัจจุบัน แม้จะมีใช้บ้าง แต่ก็ติดๆ ดับๆ เพราะผลิตจากการเผาฟืน ซึ่งมีราคาแพงและทำลายป่า

          กรมชลประทานจึงมีแนวคิดที่จะสร้างเขื่อนขนาดใหญ่แล้วนำพลังน้ำนั้นมาผลิตไฟฟ้าแจกจ่ายให้ประชาชนตามบ้านเรือน

          ชื่อของ "เกษม จาติกวณิช" จึงเป็นที่รู้จักตั้งแต่บัดนั้นทั้งในฐานะคนไทยคนแรกที่เจรจากับธนาคารโลกสำเร็จ เพื่อขอกู้เงินถึง 65 ล้านเหรียญสหรัฐ ซึ่งเป็นเงินกู้ก้อนมหาศาลในขณะนั้น มาสร้างเขื่อนภูมิพล เมื่อได้เงินกู้แล้ว นายเกษมยังบุกป่าฝ่าดงร่วมกับชาวเขื่อนจนก่อสร้างเขื่อน และเครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังน้ำได้สำเร็จ

          นายเกษมจึงถือว่าเป็นผู้เปิดสวิตช์ไฟฟ้าดวงแรกของไทยให้สว่างไสวเจิดจ้ามาจนถึงทุกวันนี้ และทำให้ได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ว่าการการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย คนแรก

          ระหว่างที่เป็นผู้ว่าการการไฟฟ้าฯนี่เอง นายเกษมก็ได้รับการติดต่อให้ไปทำงานที่ไม่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าเลย และเป็นที่มาของฉายา "ซูเปอร์เค"ที่แผลงมาจาก "ซูเปอร์แมน"ชายหนุ่มที่มีความสามารถในหลายด้าน

          ครั้งนั้น "ซูเปอร์เค" ได้รับการติดต่อจาก นายนุกูลประจวบเหมาะ ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.)ขณะนั้น ขอให้ไปเป็นประธานกรรมการบริหาร ธนาคารเอเชียทรัสต์ ที่ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นธนาคารสยาม ควบคู่กับการเป็นผู้ว่าการการไฟฟ้าฯ

          ช่วงเวลา 3 ปี "ซูเปอร์เค" ได้เปลี่ยนธนาคารสยามจากที่ใกล้ล้มละลาย กลายมาเป็นธนาคารที่เริ่มทำกำไร และเรียกคืนหนี้สินได้หลายร้อยล้านบาท

          แต่สุดท้ายกระทรวงการคลังก็สั่งยุบกิจการให้ไปรวมกับธนาคารกรุงไทย

          แม้จะงุนงงและเสียดายอยู่บ้าง แต่ "ซูเปอร์เค" ก็โล่งใจที่ปลอดภาระจากธนาคารสยาม เนื่องจากก่อนหน้านั้นเล็กน้อย เขาถูกนายสมหมาย ฮุนตระกูลรัฐมนตรีคลังขณะนั้นทาบทามให้เป็นประธานกรรมการ บริษัท ปุ๋ยแห่งชาติ (ซึ่งก็ไม่เกี่ยวกับเรื่องพลังงานเช่นเคย)

          แรกรับงาน "ซูเปอร์เค" คิดว่าไม่น่าจะมีอะไรหนักหนาแต่เอาเข้าจริง ปัญหาในปุ๋ยแห่งชาติทำเอา "ซูเปอร์เค"นอนไม่หลับไปหลายคืน สุดท้ายต้องยื่นใบลาออก และเข้าโรงพยาบาลด้วยโรคหัวใจ

          แต่จากผลงานในการ "ฟื้นฟู" และ "แก้ปัญหา" นี่เองทำให้ "ซูเปอร์เค" ได้รับแต่งตั้งให้เป็น "กรรมการอำนวยการบริษัท ไทยออยล์" และต้องเข้าไปแก้ปัญหาที่เขาบอกว่าเป็น "วิกฤต" ถึง 3 ครั้ง

          ครั้งแรกคือการขอกู้เงินมาเพื่อขยายงานและเพิ่มประสิทธิภาพในโครงการไฮโรแครกเกอร์ ที่ต้องฝ่าด่านทั้งคณะรัฐมนตรี (ครม.) และธนาคารในและต่างประเทศผู้ให้กู้

          ครั้งที่สองคือการซื้อที่ดินที่ตั้งโรงกลั่น เพื่อเตรียมนำไทยออยล์เข้าตลาดหลักทรัพย์ ที่เจอแรงเสียดทานด้านการเมืองตั้งแต่ต้น แต่สุดท้ายก็ผ่านพ้นไปได้

          และครั้งที่สามเป็นวิกฤตการบริหารคน ที่เดิมพนักงาน"ไทยออยล์"จะสื่อสารด้วยภาษาอังกฤษ ต่างคนต่างอยู่แยกคนละอาณาจักร มาเป็นไทยออยล์ที่สื่อสารกันด้วยภาษาไทย และอยู่ร่วมกันด้วยความสามัคคี

          ช่วงชีวิตกว่า 50 ปี บุรุษผู้นี้ได้ใช้ชีวิตและการทำงานอย่างคุ้มค่า จากข้าราชการกรมชลประทาน ที่มีดีกรีปริญญาโทคณะวิศวกรรมศาสตร์ สาขาพลังงานน้ำ จากสหรัฐอเมริกามาเป็นผู้ว่าการการไฟฟ้าฯ ระหว่างนั้นเข้าไปยุ่งเกี่ยวงานธนาคาร งานในบริษัทปุ๋ยแห่งชาติ ก่อนเกษียณด้วยตำแหน่งบริหารในบริษัท ไทยออยล์ แม้เกษียณแล้วก็ยังทำงานในบริษัทรถไฟฟ้าธนายง หรือบีทีเอส ผู้สร้างรถไฟฟ้าสายแรกในไทย

          จนเมื่อวันที่ 17 ตุลาคมที่ผ่านมา ผู้เปิดสวิตช์ไฟดวงแรกของไทยก็ได้จากไปโดยสงบ

          ทิ้งไว้แต่ผลงาน ที่ใครเห็นแล้วต้องบอกว่าสมเป็น "ซูเปอร์เค" จริงๆ     

    ที่มา: หนังสือพิมพ์มติชน ฉบับวันที่ 25 ต.ค.53

แด่...คุณเกษม...คนดีของแผ่นดิน โดย ม.ร.ว. ปรีดิยาธร เทวกุล

          เมื่อตอนที่ผมยังเป็นเด็ก ทุกวันตอนเย็นเมื่อถึงหัวค่ำผมจะต้องไปที่เครื่อง Step-Up เพื่อเพิ่มแรงส่งไฟฟ้าไปยังหลอดไฟและเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน เพื่อให้ได้แสงสว่างเพียง

          พอและเครื่องโทรทัศน์แสดงภาพที่สว่างพอ เมื่อถึงตอนดึกก่อนนอนก็จะไปทำการ StepDown เราต้องทำกันอย่างนี้ทุกบ้านเพราะแรงส่งไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าไม่มากพอที่จะทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้าทำงานได้เต็มความสามารถเมื่อใช้ไฟฟ้าพร้อมกันหลายๆ จุดภายในบ้าน ถ้าจะเปรียบกับสมัยนี้ก็คล้ายกับการที่ต้องมีปั๊มน้ำไว้เพิ่มแรงส่งให้น้ำที่ใช้ในบ้านไหลแรงนั่นเอง

          ต่อมาเมื่อรัฐบาลสร้างเขื่อนยันฮีพร้อมโรงไฟฟ้าซึ่งเป็นเขื่อนผลิตไฟฟ้าพลังน้ำแห่งแรกในประเทศไทยเสร็จแล้ว กำลังไฟก็มีมากพอที่จะทำให้บ้านในกรุงเทพฯ และเมืองอื่นๆ ที่สายส่งไฟไป         ถึงสว่างไสวพอสำหรับการใช้ชีวิตที่สะดวกสบายและผู้ที่รับผิดชอบสร้างโรงไฟฟ้าที่เขื่อนยันฮีก็คือคุณเกษม จาติกวณิช วิศวกรหนุ่มอายุ 30 กว่าปีซึ่งสามารถดูแลการก่อสร้างให้เสร็จได้ในระยะเวลาอันสั้น และถือว่ารวดเร็วมากเมื่อเทียบกับงานก่อสร้างสิ่งต่างๆ ในสมัยนั้น ซึ่งแต่ละอย่างใช้เวลานานเหลือเกิน

          ประโยชน์สุขที่ได้รับทำให้คนกรุงในเวลานั้นพูดถึงคุณเกษมกันอย่างชื่นชม และยิ่งชื่นชมกันมากขึ้นเมื่องานของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ภายใต้การนำของคุณเกษมก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว มีการสร้างเขื่อนผลิตไฟฟ้าพลังน้ำเพิ่มขึ้น สร้างโรงไฟฟ้าประเภทต่างๆ เพิ่มขึ้นมากมาย ซึ่งสามารถรองรับความเจริญของการพัฒนาอุตสาหกรรมได้ทันการณ์และสามารถจ่ายไฟฟ้าให้ประชาชนใช้ได้ทั่วประเทศ กฟผ.ได้รับการกล่าวขานว่าเป็นรัฐวิสาหกิจที่มีประสิทธิภาพดีที่สุด และที่สำคัญไปกว่านั้นก็คือเป็นรัฐวิสาหกิจที่ปลอดคอร์รัปชันปราศจากการโกงกินทุกชนิด

          ทั้งนี้ เพราะวัตรปฏิบัติของคุณเกษม ซึ่งเป็นคนสมถะ ซื่อตรงยิ่งกว่าไม้บรรทัด และควบคุมดูแลไม่ให้มีการโกงกินอย่างเอาเป็นเอาตาย จนสามารถสร้างวัฒนธรรมองค์กรในเรื่องนี้ได้สำเร็จ คน กฟผ. รุ่นหลังๆ ก็ยังรักษาวัฒนธรรมในเรื่องนี้ไว้ได้เป็นอย่างดี กิตติศัพท์การไม่เอาผลประโยชน์เข้าตนของคุณเกษมเป็นที่เลื่องลือ แม้กระทั่งบริษัท ล็อกซเล่ย์ ซึ่งเป็นธุรกิจของตระกูลของคุณหญิงชัชนีภรรยาของคุณเกษม ไม่เพียงแต่ไม่เคยขายของให้ กฟผ.ได้เลยเท่านั้น ไม่มีแม้กระทั่งโอกาสที่จะเข้าเสนองานหรือเสนอขายของเลยด้วยซ้ำ

          นอกจากความซื่อตรงและความสามารถในการบริหารงานที่มีประสิทธิภาพรวดเร็วเป็นระบบแล้ว คุณเกษมยังมีความสามารถในการปกครองสูงมาก มีความเป็นกันเองให้แก่ลูกน้องทุกคน พูดได้เต็มปากว่าคน กฟผ. สมัยนั้นทุกคนรักและเกรงใจคุณเกษมเป็นอย่างมากวิศวกรที่อายุใกล้กันเรียกคุณเกษมว่าพี่ทุกคนด้วยคุณเกษมปฏิบัติตนอย่างสนิทสนม แต่ทุกคนก็ให้ความเคารพและไม่เคยลามปาม ผู้ใต้บังคับบัญชาที่อายุน้อยกว่ามากถึงกับเรียกคุณเกษมว่าพ่อกันเลยในสมัยนั้น

          ความเป็นคนมีความสามารถในการบริหารให้สัมฤทธิผลได้ในระยะเวลาอันรวดเร็ว ทำให้คุณเกษมได้รับเชิญให้เข้ารับตำแหน่งสำคัญๆอีกมากมาย รวมทั้งตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมด้วย ท่านก็ได้ริเริ่มเรื่องต่างๆ ให้แก่ประเทศชาติไว้อีกหลายเรื่อง ซึ่งผมไม่มีหน้ากระดาษพอที่จะบรรยายให้ครบถ้วนในที่นี้ ขอพูดถึงเฉพาะผลงานที่ กฟผ. ซึ่งประทับใจผมมาตั้งแต่เด็กชนิดที่ว่าผมจดจำวิธีการปกครองผู้ใต้บังคับบัญชาของคุณเกษมมาใช้ในชีวิตการทำงานของผมตลอดมา และยึดอยู่เสมอว่า "ถ้าจะให้คนอื่นเขานับถือเรา เราจะต้องทำงานให้เกิดผลได้ในระยะเวลาอันสั้น"

          คุณเกษม จาติกวณิช ได้ถึงแก่กรรมไปแล้วเมื่อวันที่ 17 ต.ค.ที่ผ่านมา ทิ้งไว้แต่คุณความดีที่ทำประโยชน์ให้แก่ประเทศชาตินานัปการ เป็นตัวอย่างของผู้มีคุณธรรมในการทำงานที่คนรุ่นหลังสามารถใช้เป็นแบบอย่างได้เป็นอย่างดีและผมก็เชื่อว่าคนที่ กฟผ. จำนวนไม่น้อยก็ยังคงยึดคุณเกษมเป็นแบบอย่างต่อไป ดังเช่นคนที่ธนาคารแห่งประเทศไทยยึดถือ ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เป็นแบบอย่างนั่นเอง

          ด้วยความเคารพในคุณเกษม จาติกวณิชคนดีที่ผมกราบได้สนิทใจ

          ที่มา: หนังสือพิมพ์โพสต์ทูเดย์ ฉบับวันที่ 25 ต.ค.53

สกู๊ปหน้า1เดลินิวส์ : ร่วมอาลัย'ซูเปอร์เค''เกษม จาติกวณิช'ตำนาน..เจ้าพ่อพลังงาน

          เมื่อเวลา 11.30 น. วันที่ 17 ตุลาคม 2553 "นายเกษมจาติกวณิช"ได้ถึงแก่กรรมด้วยโรคมะเร็งอย่างสงบ ในวัย86 ปี ถือเป็นการจากไปของบุคคลที่มีประวัติชีวิต และผลงานอันน่าสนใจอย่างยิ่งผู้หนึ่ง

          ประวัติของนายเกษม เป็นคนมีชาติตระกูลทีเดียว เพราะเป็นบุตรคนที่ 1 ในจำนวนบุตรธิดา 8 คนของ พระยาอธิกรณ์ประกาศ(หลุย จาติกวณิช) อดีตอธิบดีกรมตำรวจ และ องคมนตรีในรัชกาลที่ 7 มีน้องชายคนหนึ่งชื่อไกรศรี จาติกวณิช อดีตอธิบดีกรมศุลกากร ซึ่งก็ไม่ใช่ใครที่ไหน เป็นบิดาของขุนคลังปัจจุบัน กรณ์จาติกวณิช

          เท่ากับ เกษม เป็นลุงแท้ ๆ ของ กรณ์ จาติกวณิชนั่นเองผลงานที่ทำให้นายเกษมโด่งดังจนนักข่าวขนานนามเป็น"ซูเปอร์เค"ก็เพราะมีความสามารถทำงานได้หลากหลายจริง ๆ หลังจบคณะวิศวะจากจุฬาฯ แล้ว ได้เดินทางไปเรียนปริญญาโทวิศวะไฟฟ้าที่สหรัฐ กระทั่งสำเร็จกลับมารับราชการที่กรมโรงงาน

          ซึ่งขณะนั้นมีหน้าที่สร้างเขื่อน ก่อนย้ายมาขึ้นกับกรมชลประทาน สมัย จอมพล ป. พิบูลสงครามโดยนายเกษมได้ย้ายมาที่กรมชลประทานด้วย และได้รับมอบหมายงานใหญ่ การสร้างเขื่อนยันฮี หรือ เขื่อนภูมิพลซึ่งถือเป็นต้นแบบของการสร้างเขื่อนสำคัญ ๆ ของไทยในเวลาต่อมาด้วย

          นายเกษมได้เขียนโครงการกู้เงินจากธนาคารโลกถึง 65 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งสูงมากสมัยนั้น แต่ก็สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี ทำให้สั่งสมประสบการณ์การบริหารโครงการใหญ่ และด้านการเงินอย่างมาก

          เป็นประโยชน์ในการเข้าบริหารงานใหญ่ ๆ ในภายหลัง!!ผลงานชิ้นโบแดงครั้งนั้นทำให้นายเกษมได้เป็นรองผู้ว่าการการไฟฟ้ายันฮี ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนเป็น การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย หรือ กฟผ. และนายเกษมก็คือ ผู้ว่าการ กฟผ. คนแรกนั่นเอง

          ซูเปอร์เค มีส่วนอย่างมากในการวางระบบการผลิตไฟฟ้าให้ทันสมัยมีประสิทธิภาพ ทำให้ไทยได้รับการยกย่องว่ามีความรู้ ความเชี่ยวชาญ ในการกระจายโอกาสการเข้าถึงไฟฟ้าของประชาชนในอันดับต้น ๆ ของเอเชีย สมกับสโลแกนของ กฟผ. ที่ว่า

          กฟผ. ไปทุกที่ ที่มีทางนอกจากเป็นผู้ว่าการ กฟผ. คนแรกแล้ว นายเกษมยังได้เข้าบริหารรัฐวิสาหกิจอีก 4 แห่ง ทั้งไทยออยล์, บางจากปิโตรเลี่ยม,ปุ๋ยแห่งชาติ และเอเชียทรัสต์ แต่ละแห่งมีปัญหาใหญ่ให้นายเกษมไปกู้สถานะทั้งสิ้น

          พูดกันว่า "การเข้าไปกินตำแหน่งในรัฐวิสาหกิจของผู้ยิ่งใหญ่ทั้งนักการเมือง-ทหาร-ตำรวจ-ข้าราชการ ส่วนมากมักเข้าไปสร้างฐานอำนาจ กอบโกยผลประโยชน์" ไม่ได้สร้างสรรค์งานนัก สังคมจึงไม่ค่อยยอมรับ

          แต่ซูเปอร์เค ไม่สร้างฐานอำนาจ ไม่กอบโกยผลประโยชน์ผลงานหลายอย่างได้รับความชื่นชมในระดับนานาชาติ เช่น การแก้ปัญหาไทยออยล์ในปี 2528-2540 ก่อนฟองสบู่แตก ทำให้ไทยออยล์เกิดความมั่นคง กู้เงินได้เองโดยไม่ต้องมีรัฐบาลค้ำประกัน

          นิตยสารทรงอิทธิพลอย่าง ฟาร์ อีสเทิร์น อีโคโนมิค รีวิว(Far Eastern Economic Review) ถึงขนาดตั้งฉายาให้นายเกษมเป็น "เอนเนอร์ยี่ ซาร์ (Energy Tzar)"หรือ "ซาร์พลังงาน"หากแปลแบบบ้าน ๆ ง่าย ๆ ก็คือ เป็น "เจ้าพ่อพลังงาน"นั่นล่ะในระหว่างเป็นผู้ว่าการ กฟผ. นั้น รัฐบาล นายสัญญา ธรรมศักดิ์ ได้ทาบทามให้เป็น รมว.อุตสาหกรรม แต่นายเกษมปฏิเสธ จนในรัฐบาล พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ 1 และ 2 นายเกษมได้ยอมรับตำแหน่ง รมว.อุตสาหกรรม และ รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ตามลำดับ

          งานสุดท้ายของ "ซูเปอร์เค" ก็คือ การนั่งเป็นประธานกรรมการ บริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน)หรือบีทีเอสซี (BTSC) ตามคำเชิญชวนของ คีรี กาญจนพาสน์ เจ้าของโครงการ เพราะการก่อสร้างรถไฟฟ้าช่วงนั้น เจอมรสุมสาหัส ทั้งเสียงคัดค้านต่อต้าน ทั้งวิกฤติเศรษฐกิจ

          เป็นช่วงเวลาที่ต้องการบิ๊กเนมอย่าง "ซูเปอร์เค" ให้มาช่วยบริหารจัดการที่สุด กระทั่งทุกวันนี้ รถไฟฟ้ากลายเป็นหัวใจสำคัญในการเดินทางของประชาชน มีแต่เสียงเรียกร้องให้ขยายเส้นทางเพิ่มและโดยเร็ว

          ผิดกับยุคก่อนราวฟ้ากับดิน

          นายเกษมได้สมรสกับคุณหญิงชัชนี จาติกวณิช(สกุลเดิมล่ำซำ เป็นบุตรสาว นายโชติ ล่ำซำ และ นางน้อม อึ้งภากรณ์) คุณหญิงชัชนีเป็นนักธุรกิจสำคัญ และเป็นเจ้าของบริษัท ล็อกซเล่ย์จำกัด

          การจากไปของ "ซูเปอร์เค"จึงเป็นการสูญเสีย "บุคลากรที่มีค่าของชาติ"ในด้านต่าง ๆ ไปอย่างไม่มีวันกลับ คงฝากไว้แต่ผลงานให้คนรุ่นหลังได้กล่าวขวัญถึง มิรู้จางหาย

          วันนี้ 25 ตุลาคม ร่างของ "ซูเปอร์เค" จะได้รับการพระราชทานเพลิงศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาส อย่างสมเกียรติ ก่อนที่จะขึ้นไปพำนัก ณ สรวงสวรรค์ชั้นฟ้า....ชั่วนิจนิรันดร์

          ที่มา: หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 25 ต.ค.53

งดงามเกินกว่าคำบรรยายใดๆ

Good Times With Super K

ด้วยความรัก ความประทับใจ และ ความอาลัย

วารสารข่าวของ กฟฝ -- "ด้วยรัก Super K "

การไฟฟ้าฝ่ายผลิต ได้มอบพื้นที่ในวารสารข่าวประชาสัมพันธ์ ให้กับ คุณเกษม จาติกวณิช ผู้ว่าการไฟฟ้าฝ่ายผลิตคนแรก ด้วยความรัก และความผูกพันที่มีต่อ Super K อย่างที่ไม่เคยเปลี่ยนแปลง